ANALYSE – Apple, nog niet zo lang geleden het duurste bedrijf ter wereld, lijkt steeds meer op Microsoft: een weinig spannende, maar gedegen winstmachine met bewezen producten.

Het is moeilijk de rol van wijlen Steve Jobs bij Apple te overschatten sinds hij in 1997 terugkeerde bij het bedrijf waar hij mede-oprichter van is.

Mede dankzij een helpende hand van Microsoft transformeerde Jobs Apple van een kwakkelende bijzaak in een wereldspeler met meer dan 100 miljard euro op de bank. Drijvende kracht achter het succes zijn baanbrekende apparaten als de iPod, iPhone en iPad.

Kwartaal op kwartaal namen de inkomsten toe met dubbele cijfers. Bedroeg de jaaromzet van Apple bij Jobs’ terugkeer ruim 7 miljard dollar per jaar, in zijn overlijdensjaar was dat gestegen tot meer dan 108 miljard dollar.

Maar aan die gigantische groeipercentages lijkt nu een einde gekomen. Voor het vierde kwartaal op rij nemen de inkomsten van Apple slechts bescheiden toe, zoals te zien is in de onderstaande grafiek.

Hoofdschuldige voor de afvlakkende groei is de iPhone, goed voor ruim de helft van de inkomsten van Apple. De telefoon die een revolutie ontketende in 2007 lijkt qua verkopen aan zijn plafond te zitten.

Dat is niet verwonderlijk, gelet op de aanschafprijs van 700 euro voor het nieuwste topmodel. Er is simpelweg een beperkt aantal consumenten dat zich een dergelijke aankoop kan veroorloven. Bovendien zijn er voldoende goedkopere alternatieven.

De iPhone is voor Apple een fantastisch product, dat in het afgelopen kwartaal 26 miljard dollar in het laatje bracht. Maar om verder te groeien heeft Apple een nieuwe hit nodig.

iPad en smartwatch geen omzetkanonnen

Dat succesnummer had de iPad kunnen zijn, maar de tablet blijkt tot nu toe niet het omzetkanon waar Apple op had gehoopt (zie ook bovenstaande grafiek). De iPad-verkoop lijkt een beetje te stokken: in de eerste drie maanden werden er 3 miljoen minder verkocht dan een jaar eerder.

Hoe komt dat? Wellicht omdat mensen tablets anders gebruiken dan aanvankelijk gedacht, suggereert Quartz. We gebruiken tablets vooral om tv op te kijken en spelletjes te spelen. Daarvoor hoef je niet elke twee jaar een nieuwe te kopen, zoals gebruikelijker is bij smartphones.

Ook ondervindt de iPad concurrentie van goedkope Android-tablets. En dat is niet alleen in China het geval, ook bij de Kruidvat, Aldi en Bart Smit in Nederland liggen tablets voor minder dan 100 euro die gretig aftrek vinden.

Kan een nieuw product Apple weer op het gigantische groeipad zetten? Dat lijkt niet waarschijnlijk. Hoewel smartwatches het volgens analisten helemaal gaan worden, gaat het om een kleine markt. Volgens marktonderzoeker IDC zullen er over vier jaar 112 miljoen slimme horloges over de toonbank gaan, slechts een tiende van de huidige smartphonemarkt.

Hetzelfde argument gaat op voor tv's en andere apparaten waar Apple volgens geruchten aan zou werken.

Apple lijkt op Microsoft

Het verhaal van Apple is vooral het verhaal van de iPhone. Aangezien die inkomsten afvlakken, heeft Apple het grootste succes achter de rug.

Beleggers hebben dat al een tijd door. Wie door een financiële bril naar de grote vijf techbedrijven kijkt, ziet dat Apple meer weg heeft van de oude gigant Microsoft dan snelle groeiers als Facebook en Amazon. Google zit er een beetje tussenin.

Op de beurs is Apple veruit de grootste met een marktwaarde van 468 miljard dollar, terwijl sociaal netwerk Facebook 'slechts' een waarde van 156 miljard dollar krijgt toegekend door beleggers.

Maar ondanks de enorme marktkapitalisatie zijn Apple-aandelen niet extreem duur als je kijkt naar de koers-winstverhouding, die wordt berekend door de huidige koers van het aandeel te delen door de winst per aandeel.

Voor kaskampioenen Microsoft en Apple betalen beleggers 12 tot 15 keer de verwachte winst over dit jaar.

Google krijgt een iets hogere waardering van 27 keer de winst. Voor de echte 'fantasie-aandelen', Facebook en Amazon, betalen beleggers pakweg 62 en 187 keer de verwachte winst voor 2014. Dat doen beleggers alleen maar als ze denken dat een bedrijf de komende jaren een exponentiële winstgroei gaat laten zien.

Apple is in de ogen van beleggers dus niet langer een groeigigant die zijn inkomsten jaar op jaar met tientallen miljarden weet op te krikken. Ze verwachten geen enorme sprongen meer, niet in omzet, niet in winst.

Apple teert op extreem goed verkopende producten, waar het hoge winstmarges van tegen de 40 procent op haalt. Daarin lijkt het op Microsoft. Beide bedrijven zijn winstmachines die geweldig draaien op bekende producten, maar waarvan niet verwacht wordt dat ze verrassen met nieuwe groeipareltjes.